Naparstnica purpurowa, zwyczajna i wełnista – czym się różnią i jak wygląda ich uprawa?

Naparstnica to rodzaj obejmujący 19 gatunków, wśród których w uprawie najczęściej spotyka się jeden z nich – naparstnicę purpurową. Roślina idealnie prezentuje się na rabatach, zwłaszcza w ogrodach o charakterze wiejskim, angielskim i rustykalnym. Sprawdź, co ją wyróżnia.

Naturalnym miejscem występowania naparstnicy są obszary śródziemnomorskie, Afryka Północna oraz Azja Zachodnia i Środkowa. Nazwa rośliny związana jest z wyglądem jej kwiatostanów, które swoją formą przypominają naparstek. Sprowadzona do Europy naparstnica początkowo była uznawana za niebezpieczną roślinę o właściwościach trujących, dopiero później odkryto jej działanie lecznicze i rozpoczęto uprawę na skalę przemysłową. Poznaj najpopularniejsze gatunki naparstnicy, odmiany dekoracyjne przeznaczone do uprawy ogrodowej oraz zasady pielęgnacji sadzonek.

Naparstnica – gatunki i odmiany

Wśród najpopularniejszych gatunków naparstnicy można wyróżnić naparstnicę purpurową, naparstnicę zwyczajną oraz naparstnicę wełnistą. Poza ogrodami uprawnymi, w naturalnym środowisku spotykane są także naparstnice żółte oraz naparstnice rdzawe.

Naparstnica purpurowa jest jednym z krócej żyjących gatunków. Należy do uprawnych bylin dwuletnich. Przeciętna wysokość rośliny wynosi 1 m, a szerokość do około 60 cm. Spotykane są odmiany o różnym kolorze kwitnienia. Czysty gatunek osiąga przeważnie około 1,5 m wysokości. Ma dzwonkowate, duże kwiaty w odcieniu różowym z licznie występującymi jasnoróżowymi plamkami. Liście naparstnicy purpurowej mają kolor ciemnozielony, są matowe i szorstkie.
Naparstnica zwyczajna charakteryzuje się gładkimi liśćmi w kolorze zielonym. Jest gatunkiem mrozoodpornym, niższym i nie rozrastającym się tak wysoko jak naparstnica purpurowa. Dorosłe rośliny osiągają około 70 cm wysokości i maksymalnie 25–30 cm szerokości. Roślina rozpoczyna kwitnienie latem.
Naparstnica wełnista wyróżnia się dużymi kwiatami w kolorze jasnobeżowym lub kremowobiałym. Gatunek ten występuje głównie na obszarach suchych i gorących. W Polsce uprawiana jest wyłącznie jako roślina dwuletnia. Zakwita w drugim roku po wysadzeniu, w pierwszym roku jej pędy zdobią gęsto rosnące liście.

Naparstnica purpurowa – najciekawsze odmiany ogrodowe

Choć kiedyś naparstnica purpurowa była uprawiana tylko jako czysty gatunek, obecnie coraz chętniej sięga się po specjalnie wyselekcjonowane odmiany ozdobne, które jeszcze piękniej prezentują się w ogrodach. Do ciekawych odmian naparstnicy purpurowej należą:

‘Anne Redetzky’ – roślina o białych kwiatach z postrzępionymi brzegami, osiąga od 0,5 do 1 m wysokości. Najlepiej sadzić ją na średniej wielkości rabatach.
‘Virtuoso Red’ – ceniona ze względu na swoje różowe nakrapiane kwiaty. Dorosłe sadzonki mają około 1 m wysokości.
‘Virtuoso White’ – odmiana o białych kwiatach, ze względu na swoją wysokość (do 1,5 m) idealna do rabat z wysokimi gatunkami roślin.
‘Pam’s Choice’ – charakteryzuje się oryginalnymi kwiatami w śnieżnobiałym kolorze, licznie zdobionymi przez ciemnoczerwone przebarwienia na płatkach. Dorasta do 1,5 m wysokości.

Naparstnica purpurowa – uprawa i pielęgnacja

Naparstnica purpurowa oraz jej wszystkie odmiany preferują stanowiska półcieniste lub zacienione, osłonięte od silnych podmuchów wiatrów. Idealne podłoże dla sadzonek to próchnicza i żyzna gleba o odczynie obojętnym. Naparstnica purpurowa może być rozmnażana z nasion, jednak po dwóch latach od zasadzenia, kiedy roślina zamiera, w ogrodzie może pojawić się mnóstwo samosiennych młodych sadzonek, nie jest więc to zabieg konieczny. Zaleca się regularne stosowanie nawozów organicznych, odchwaszczanie podłoża, umiarkowane podlewanie oraz ściółkowanie rabat.

Czy naparstnica jest trująca?

Naparstnica purpurowa może być uprawiana nie tylko jako roślina dekoracyjna. Jest szeroko wykorzystywana w farmacji oraz medycynie, nie zaleca się jednak stosowania jej w celach leczniczych na własną rękę. Ma to związek z jej trującymi właściwościami. Wszystkie części rośliny zawierają silnie trujące substancje, wywołujące m.in. nudności i wymioty, biegunkę, duszności, spowolnienie akcji serca, zaburzenia widzenia. W wielu przypadkach zatrucia naparstnicą purpurową dochodzi do całkowitego zatrzymania akcji serca, co jest równoznaczne ze śmiercią.

Te właściwości nie muszą być jednak powodem do rezygnacji z naparstnicy purpurowej w ogrodzie. Można cieszyć się jej pięknym wyglądem, jednocześnie pamiętając o jej trujących właściwościach. Warto uprawiać ją w miejscach niedostępnych dla dzieci i zwierząt domowych, nie podejmować prób samodzielnego przygotowania preparatów leczniczych, a wszystkie prace pielęgnacyjne wykonywać w grubych rękawicach.

Sprawdź firmy w wybranych województwach:

a także w wybranych miastach: